Tereny obecnego Żoliborza należały aż po wiek XVI do usytuowanej po drugiej stronie Wisły parafii w Tarchominie. Łączył je wspólny trakt handlowy i przeprawa przez rzekę. W rzeczywistości korzystano z drewnianego kościoła we wsi Wawrzyszew, a później z kościołów staromiejskich. Największą osadę stanowiła wieś Polkowo, złączona w roku 1414 z wójtostwem Nowego Miasta Warszawy. W następnych wiekach wznoszono w tej okolicy ważne dla miasta budowle: wały miejskie (1770r.) zwane wałami Lubomirskiego, koszary Gwardii Pieszej Koronnej i Konwikt Pijarów, przeznaczony dla młodzieży pobierającej nauki w Collegium Nobilium.
Po upadku Powstania Listopadowego władze carskie podjęły decyzję o wzniesieniu w Warszawie cytadeli. W trakcie jej planowania zniszczono lub adoptowano do nowych celów dawną zabudowę okolicy. Na przedpolach cytadeli, ze względu na konieczność ostrzału, zakazano stawiania jakichkolwiek zabudowań. Ten stan rzeczy przetrwał aż do odzyskania niepodległości w roku 1918. Można więc powiedzieć, że współczesny Żoliborz narodził się w dużej części dopiero w okresie międzywojennym. Mieszkańcy trzech wielkich kompleksów osiedlowych: Żoliborza Oficerskiego, Żoliborza Dziennikarskiego i Żoliborza Urzędniczego należeli w większości do parafii nowomiejskiej lub do św. Stanisława Kostki. Żołnierze i oficerowie korzystali z posługi kapłańskiej w kościele garnizonowym na terenie cytadeli. Sytuacja uległa zmianie w czasie wojny, głównie na skutek zburzenia kościoła garnizonowego. Zaistniała potrzeba utworzenia nowej parafii dla powracającej do stolicy ludności.